هپکو جلوی صنعت ۸ میلیاردی سنگ، سنگ اندازی می‌کند| واردات ممنوع؛ تامین داخلی ماشین آلات فقط روی کاغذ

به گزارش می‌متالز، در شرایطی صنعت سنگ کشور ظرفیتی بالغ بر ۳۰ میلیون تن در اختیار دارد که فرسودگی ماشین آلات و ممنوعیت واردات منجر به این شده امکان بهره مندی حداکثری از مزایای اقتصادی آن از جمله اشتغال زایی و ارز آوری کاهش یابد. تجهیزات از رده خارجی که نه تنها روند اکتشافات و استخراج را کند می‌کند بلکه به گفته فعالان این حوزه باعث این می‌شود که بخش قابل توجهی از تولیدات نیز در مسیر استخراج تا فرآوری از دست برود و به ضایعات تبدیل شود.

این درحالی است که احمد شریفی، نایب رئیس انجمن سنگ ایران در خصوص مزایای این صنعت به بازار می‌گوید: به نظر بنده صنعت سنگ ایران یکی از صنایع بسیار پر مزیت برای کشور است که نیاز‌مند سرمایه گذاری خیلی گسترده‌ای نیست. همچنین منابع و مواد آن در کشور به عنوان یک مزیت وجود دارد؛ چرا که مواد معدنی و معادن زیادی وجود دارد و تجهیزات و ماشین آلات آن نیز عمدتا در بخش فرآوری در داخل کشور تولید می‌شود.

وی می‌افزاید: در صنعت سنگ تزئینی حدود ۲ هزار واحد معدنی با ظرفیت تولید بالغ بر ۳۰ میلیون تن در سال داریم، اما جای تاسف دارد که در شرایط فعلی تنها حدود ۱۰ میلیون تن که شامل یک سوم ظرفیت است، تولید می‌شود. در بخش فرآوری نیز حدود ۲۰۰ میلیون متر مربع ظرفیت تولید وجود دارد که در حال حاضر حدود ۷۰ میلیون متر تولید می‌شود. از این رقم حدود ۱۵ میلیون تن برای صادرات و حدود ۶۵ تا ۷۰ میلیون متر هم مصرف داخلی داریم.

شریفی تاکید می‌کند: این صنعت اغلب در بخش معدن و فرآوری با یک سوم ظرفیت در حال کار است و پتانسیل بالا بردن افزایش ظرفیت برای تولید را با توجه به توان بالقوه آن، دارد.

سهم ۲۰۰ میلیون دلاری ایران از ۲۰ میلیارد گردش مالی سنگ

نایب رئیس انجمن سنگ ایران در خصوص ارزش اقتصادی معادن سنگ کشور بیان می‌کند: حجم ذخایر سنگ تزئینی ۳۰ میلیون تن برآورد می‌شود و در صورتی که برای آن بر اساس قیمت جهانی متری ۱۵۰ دلاری را در نظر بگیریم می‌توان دریافت که حدود ۴.۵ میلیارد دلار ارزش جهانی محصول است. همچنین در صورتی که برای ۲۰۰ میلیون متر آن نیز ارزش ۲۰ دلاری را در نظر بگیریم حدود ۴ میلیارد دلار می‌شود که مجموع این دو رقم در حدود ۷ تا ۸ میلیارد دلار است که متاسفانه تولید نمی‌شود.

شریفی اضافه می‌کند: ارزش صنعت سنگ کشور ۸ میلیارد دلار برآورد می‌شود که اگر متولیان به سرمایه گذاری‌ها و هزینه‌هایی که در این حوزه انجام شده توجهی نکنند این منابع مالی بدون استفاده می‌مانند و این اتفاق به ضرر بخش خصوصی و به طور کلی اقتصاد کشور است؛ بنابراین نیاز است که دولت توجه ویژه‌ای به این صنعت کند تا بتوانیم صادراتمان را توسعه دهیم. متاسفانه حدود ۲۰میلیارد دلار گردش مالی جهانی سنگ است و ایران در این تجارت سهمی کمتر از ۲۰۰ میلیون دلار در سال دارد.

وی وضعیت سنگ ایران و ترکیه را مقایسه می‌کند و می‌گوید: ذخایر ترکیه حدود ۲ میلیارد دلار ظرفیت در سال و صادرات و فرآوری آن به طور تقریبی مشابه ایران است، اما حدود ۱۰ برابر ایران صادرات دارد؛ بنابراین در شرایطی که می‌توانیم جایگاه ویژه‌ای در حوزه صادرات مواد معدنی به ویژه سنگ داشته باشیم، اما به دلیل کم توجهی متولیان دولتی به این حوزه، ظرفیت‌های آن مورد کم توجهی قرار گرفته است.

نایب رئیس انجمن سنگ ایران تاکید می‌کند: با این تفاسیر هیچ راهی برای نجات و توسعه این صنعت وجود ندارد به جز اینکه صادرات را افزایش دهیم؛ چرا که اقتصاد داخل کشور هم با رکود و هم تورم مواجه است و تنها پروانه‌های بهره برداری واحد‌های مسکونی که در کشور ساخته می‌شود به عنوان عاملی برای نیاز بازار سنگ معرفی می‌شود.

در مقاطعی که صنعت ساختمان در مسیر توسعه قرار داشت و ۱۲۰ میلیون متر پروانه ساختمان در جریان بود شاهد رشد صنعت سنگ نیز بودیم. اما اکنون این رقم به ۶۰ تا ۶۵ میلیون متر کاهش یافته است

صنعت سنگ بدون صادرات وابسته به رونق ساختمان سازی

شریفی با اشاره به وابستگی صنعت سنگ به رونق ساختمان سازی در کشور در نبود صادرات می‌گوید: در مقاطعی که صنعت ساختمان در مسیر توسعه قرار داشت و ۱۲۰ میلیون متر پروانه ساختمان در جریان بود شاهد رشد صنعت سنگ نیز بودیم. اما اکنون این رقم به ۶۰ تا ۶۵ میلیون متر کاهش یافته است.

وی اضافه می‌کند: هر متر مربع بنا در حدود یک متر مربع سنگ نیاز دارد و، چون وضعیت اقتصاد داخلی چندان مطلوب نیست بیشتر از حدود ۶۰ تا ۷۰ میلیون متر مربع مصالح داخل نمی‌توانیم داشته باشیم. با این تفاسیر برای استفاده از این صنعت بالقوه نیاز به صادرات دارد و اگر بستر‌های لازم در این حوزه فراهم نشود دچار مشکل خواهیم شد.

نایب رئیس انجمن سنگ ایران با اشاره به معادنی که اکنون در نبود صادرات به حالت تعطیل و نیمه تعطیل درآمده اند تاکید می‌کند: کل معادن سنگ کشور در حدود ۲ هزار واحد است که از این تعداد در حدود هزار واحد به صورت نیمه تعطیل و تعطیل کامل است. همچنین حدود هزار واحد هم فعال است که آن تعداد هم حدود یک سوم ظرفیت فعالیت دارند.

وی با اشاره به وجود چالش تجهیزات به عنوان مانعی در مسیر تولید معادن سنگ کشور تصریح می‌کند: عمده این معادن مشکل ماشین آلات و تجهیزات دارند؛ بنابراین اگر قرار باشد ظرفیت تولید و صادرات را افزایش دهیم باید توجهی به مساله ماشین آلات و تجهیزات بخش معدن داشته باشیم.

شریفی تاکید می‌کند: متوسط عمر ماشین آلات در بخش معدن بالای ۲۵ سال است؛ یعنی هزینه تعمیرات ماشین آلات بسیار بالا است و زمان خواب ماشین آلات نیز برای تعمیر به همین میزان بسیار بالا است؛ بنابراین هزینه تولید به طور معنا داری افزایش می‌یابد و محصولات معدنی با تجهیزات فرسوده گران‌تر می‌شود. البته مشکلات به همین جا محدود نمی‌شود و با فرسودگی تجهیزات، راندمان دستگاه‌ها و کیفیت تولیدات نیز کاهش یابد؛ بنابراین نیاز است که دولت توجه خاصی به موضوع ماشین آلات و واردات آن داشته باشد؛ بنابراین اگر بخواهیم جلوی واردات ماشین آلات معدنی را بگیریم معنی آن این است که تولید معدن را متوقف می‌کنیم.

اگر کل هپکو فعال شود و تمام انرژی خود را صرف تولید کند شاید بتواند ۲۰ درصد نیاز معدن را تامین کند و توانی بیشتر از این ندارد و ما نباید برای این ۲۰ درصد بیاییم معادن را متوقف کنیم

صنعت سنگ در گرو یک شرکت تولیدکننده تجهیزات

نایب رئیس انجمن سنگ ایران با اشاره ظرفیت‌های صنعت معدن می‌گوید: صنعت سنگ هرچه تولید کند قابلیت مصرف و صادرات دارد و اینکه جلوی واردات را بگیریم تا هپکو تولید کند و در یک زمانی دور به ما تحویل دهد یعنی به بخش معدن و صنایع معدنی ضربه وارد می‌شود.

شریفی با اشاره به ضرورت حمایت هپکو می‌افزاید: با توجه به اینکه شرکت‌های زیر مجموعه تامین اجتماعی توان مالی خوب دارند می‌توانند هپکو را برای تولید حمایت کنند. بر این اساس هپکو می‌تواند ماشین آلات خود را تولید کند و تشکل‌های معدنی هم همه تعهد خواهند داد که خرید محصولات این شرکت را در اولویت قرار دهند، اما این حمایت نباید به این شکل باشد که جلوی واردات را بگیریم، چون هپکو تولید کننده است کسی وارد نکند. اگر این اتفاق بیفتد معنی آن این است که معدن را متوقف کرده ایم.

وی ادامه می‌دهد: اگر کل هپکو فعال شود و تمام انرژی خود را صرف تولید کند شاید بتواند ۲۰ درصد نیاز معدن را تامین کند و توانی بیشتر از این ندارد و ما نباید برای این ۲۰ درصد بیاییم معادن را متوقف کنیم، هر زمان که هپکو تولید کرد جایگاه خود را برای خرید محصولاتش در معادن دارد.

شریفی با اشاره به اینکه ظرفیت تولید هپکو در سال در حدود ۲۰۰ دستگاه است، می‌گوید: متاسفانه همین تعداد هم اغلب تولید نمی‌کند و برنامه تولید در حد وعده باقی می‌ماند و معادن با چالش فرسودگی ماشین آلات تولید را ادامه می‌دهند.

منبع: تحلیل بازار